حریم داران ولایت

2) ماتوانستیم ، پس بازهم می توانیم

الف( پیشرفت کیفی کالای ایرانی)قبلا چه بودیم و الان کجا هستیم(

ما امروز تولیدات داخلی زیادی داریم ؛ هم در زمینه ی صنعت ، هم در زمینه ی کشاورزی ؛ باید به کیفیت این ها اهمیت بدهیم ، کیفیت این ها را بالا ببریم.باید جوری باشد که مصرف کننده احساس کند آنچه که در کشورش تولید می شود، به دست کارگران ایرانی تولید می شود ، از لحاظ کیفیت یا

بهتر از نوع خارجی است یا لااقل همسطح آن است.01/01/1389                                                                                  تاکید ایشان بر ضرورت افزایش کیفیت و استحکام کالای ایرانی راهکارهایی نیز برای تحقق این امر نیز ارائه می نمایند : 

ماباید کاری کنیم که کالای ایرانی به عنوان یک کالای محکم ، مطلوب ، زیبا، همراه با سلیقه و بادوام در ذهن مصرف کننده  ایرانی و غیر ایرانی باقی بماند. این باید همت مجموعه کارآفرینی و کارگری و متصدیان این امذ باشد . البته ااین کار ، پیش نیازهایی دارد. ممکن است آموزش مهارت های لازم ، دوره های ایجاد مهارت لازم باشد – که اینها کار دستگاه های دولتی و امثال دولتی است – لیکن باید هدف این باشد ...آنجائی که ذوق و هنر ایرانی به میدان می آید – همین کارگری که دارد کار می کند ،ابتکارش ، ذوقش ، هنرش ، محکم کاری اش – کار می شود جالب و ماندگار. الان خوشبختانه در تولیدات کشور محصولات زیادی هست که از مشابهات خارجی اش بعضی بهتر است ، بعضی بمراتب بهتر است ، هم زیباتر ، هم محکم تر ، هم جالبتر،.این را ماباید عمومیت بدهیم ، در همه ی مواد تولیدی مان ؛ چه مواد مصرف خوراکی ، چه مسائل مربوط به پوشاک، چه مسائل زندگی ، چه مسائل تزئینی. در همهی چیزهایی که تولید می شود ، باید این را در نظر بگیریم ؛ و می توانیم. مجموعه کارگری ، طراحان ، مهندسان ، سرمایه گذاران ، کارگران دستی ، کارگران ماشینی می توانند این کار را انجام دهند. ما باید همتمان را بر این قرار بدهیم؛ ایجاد محصول بادوام ، زیبا و فاخر. این، یک کار  کلان است.7/2/1390   

 کارگران و عناصر فنی ، کیفیت صنعتی را تا آنجا که به دقت و دلسوزی در کار مربوط است ، بالابرده ، با روح ابتکار و اعتماد به نفس ، نیاز کشور به محصولات و دانش فنی بیگانگان را کاهش دهند و پایه های صنعت اصیل و ملی را استوار سازند و موجب شوند که مصرف کنندگان به محصولات داخلی اطمینان و علاقه پیدا کنند .همچنین راه به سمت صنعت پیشرفته و پیچیده را باز کنند و نشان دهند که استعداد و ابتکار ایرانی قادر است کشور را – حتی در صنایع پیشرفته – از دیگران بی نیاز

سازد.23/4/  1368                                                                                                                              ایشان بدترین راه افزایش کیفیت ، ورود بی رویه کالاهای خارجی می دانند:

سیاست هائی وجود دارد که می شود وادار کرد ، مجبور کرد تولید کننده داخلی را به  این که کیفیت را ارتقا بدهد. بدترین گزینه برای بالابردن کیفیت  داخلی این است که ما راه را برای مصنوعات خارجی باز کنیم ؛ این ، بدترین گزینه است. گزینه های بهتری وجود دارد برای اینکه ما کیفیت را بالا ببریم.9/1/1389

مقام معظم رهبری در حرم رضوی پیرامون حمایت ازکالای ایرانی ، ضرورت توجه به نیازها و سلیقه  های مصرف کنندگان را توصیه می نمایند:                                                                                          

این جور نباشد که نگاه نکنید که مردم چه می خواهند.تولید کالای ایرانی به این معناست که باید  چیزی تولید شود که مطابق با سلیقه مردم و میل مردم )باشد( ، همراه با ظرافت های لازم.1/1/1397یک نکته ی دیگر هم مسئله ی نوآوری و ابتکار و زیبائی است در تولیدات کشور. از جمله چیزهائی که باید مورد توجه قرار بگیرد ، نوآوری کردن در همه تولیدات به صورت پی در پی و لحاظ حس ،یعنی اشباع حس زیبائی شناسی در مصرف کننده است. این یکی از مسائل قابل توجه هست که بایستی به آن اهمیت بدهیم. من حقیقتا از دوستانی که در این زمینه ها تلاش می کنند ، کار می  کنند ، تشکر میکنم.16/6/ 1389

دولت تصمیم بگیرد در هیچ یک از چیز هایی که مصرف میکند از قلم و کاغذ و روی میز گرفته تا ساختمان سازی تابقیه چیز ها ، هر آن چه در داخل قابل تولید است، خودش را از خارج ممنوع کند ،بر خودش حرام کند . ما این را هم تجربه کردیم ، امتحان کردیم و یک جاهایی دیدیم. یک وقتی یک کاری انجام میگرفت – مال سالها پیش است – یک چیزی داشتند میساختند ، بنده مسئولین آنجا را خواستم و به آنها گفتم که در این کاری که داریدمیکنید ، سعی کنید هیچ قلم خارجی به کار نبرید ؛ آنها هم قول دادند ، مردانه هم عمل کردند. در آخر که ما گزارش گرفتیم و تحقیق کردیم ، معلوم شد حدود  98 درصد از مصاح اینجا را توانسته اند از داخل تهیه کنند ؛ یکی دو درصد چیز هایی بوده که در داخل وجود نداشته است و از خارج آورده اند.خب میشود این کار ها را کرد. 9/2/139

3 ) سرنوشت ماهم به دست خود ماست

الف  (معرفی کشور های پیشرفته دنیا که از کالای ملی خودشان حمایت کرده اند

بررسی تاریخ اقتصادی کشورهای مختلف به خصوص توسعه یافته، نشان می دهد که تمامی آنها در مقطعی از تاریخ حیات اقتصادی خود؛ با کنار گذاشتن سیاست اقتصادی درهای باز، به حمایت و مصرف کالای داخلی روی آورده اند. در واقع جوامع و دولت های این کشورها؛ در برخی مقاطع زمانی با روی آوردن به مصرف کالاهای داخلی؛ فرصت تنفسی برای رقابت تولیدکنندگان داخلی با کالاهای مشابه خارجی مهیا کرده، سپس در جهت اجرایی نمودن سیاست های مبادله ی تجاری اقدام نموده اند. در ذیل به چند نمونه از این کشورها اشاره می کنیم:

 گاندی و استقلال هند

گاندی رهبر بزرگ و بانی استقلال هند به مردم خود گفت شما یا باید به جنس هندی اکتفاکنید ومستقل باشید و یا از چرم وپارچه انگلیسی استفاده کنید و به انگلیسی ها وابسته باشید پس برای

 .استقلال کشورتان از اجناس انگلیسی  چشم پوشی کنید.

مردم هند باپیروی از او استقلال کشورشان را از انگلیس به دست آوردند..

 ژاپن چگونه ژاپن شد ؟

آمریکا دو شهر اقتصادی و نظامی هیروشیما و ناکازاکی ژاپن را در جنگ جهانی دوم با خاک یکسان کرد . ژاپن به کشوری ورشکسته تبدیل شد.ژاپنیها تا 6 ماه حتی دمپایی نداشتند . و پا برهنه راه میرفتند . آنها حاضر نشدند دمپایی خارجی استفاده کنند تا اینکه کارخانه دمپایی زاپن افتتاح شد.یک دمپایی بدریخت و بی کیفیت بود اما تولید کننده ها قدر اعتماد مردم را می دانستند و مردم  ژاپن با کار خستگی ناپذیر ، ژاپن را به یکی از غول های صنعتی جهان تبدیل کرد .                            

ژاپن در جریان جنگ جهانی دوم، به کشوری ورشکسته و مردم در حالی نظاره گر پایان خفت بار جنگ جهانی بودند که از شهرها و اقتصادشان چیزی جز تل

 خاکستر باقی نمانده بود                                                                                                 

با این حال، اراده شرقی در ژاپن ، بدین امر تعلق گرفت که «باید از نو ساخت و بر پای خود ایستاد.» آنها نه نفت داشتند که بفروشند و با پولش خرابه ها را آباد کنند و نه گاز که صادر کنند و کالای خارجی وارد نمایند و خوش باشند. ژاپنی ها دریافته بودند که خودشان هستند و خودشان. از این رو، کارگاه ها و کارخانه ها و راه ها را «خودشان» ساختند و قوت غالب شان را برنج و سیب زمینی داخلی قرار دادند و به جای وارد کردن کالاهای با کیفیت و گاه  ارزان خارجی، به همان مصنوعات داخلی کم کیفیت و گران بسنده کردند .                                       

ژاپنی ها ، پول مفت نفت و گاز نداشتند بلکه هر آنچه داشتند، ذره به ذره اش را با «کد یمین و عرق جبین» به دست آورده بودند و هم از این روست که قدر سرمایه هایشان را می دانستند و آن را برای وارد کردن آدامس و مجسمه و کریستال و لباس فاخر و صندلی مجلل و لوازم آرایشی و

هدر نمیدادند

در واقع، حمایت از کار و سرمایه ملی در این کشور در سال های سازندگی، نه امری صرفاً دولتی   که رویکردی کاملاً ملی و نهادینه شده در فرهنگ ملت بود .                                                         

در این میان، صنعتگران نیز به عنوان بخشی از همان ملت کوشا، شرایط خاص آن سال ها را که در غیاب رقبای خارجی برایشان محقق شده بود، به فرصتی برای کیسه دوختن برای خود تبدیل نکردند و با این استدلال که «در این بازار انحصاری، مشتری گزینه ای جز ما ندارد»، به بنجل سازی روی نیاوردند و کوشیدند در گذر زمان، کیفیت تولیدات خود را بالا و قیمت ها را رقابتی کنند؛ آنها به ملت  خود احترام می گذاشتند و قدردان واقعی مشتریان داخلی شان به خاطر خرید کالای داخلی بودند.

آلمان چگونه آلمان شد؟

خرابی های ناشی از جنگ جهانی دوم ، آلمان را به یک کشور کمر شکسته بدون هیچ گونه مواد معدنی مثل نفت و گاز تبدیل کرد ! ولی آنها اتکا به توان داخلی و حمایت از تولید ملی را نه فقط در سطح دولت بلکه به یک فرهنگ عمومی تبدیل کردند.

این کشور پس از پایان جنگ جهانی دوم، در زمانی بسیار کوتاه از میان خاکسترهای جنگ به پا خاست و اقتدار خود را دوباره به سایر کشورهای اروپایی و جهان دیکته کرد.آنگونه که این تغییر و تحول عظیم، به معجزه ی اقتصاد آلمان معروف شد. دولت های "آدنائر" و "ارهارد" در فاصله سالهای 1949 تا 1966 سیاست افزایش صادرات و نگه داشتن میزان واردات در سطحی پایین را در پیش گرفتند. این مسئله کمک زیادی به شکل گیری و توانمند شدن صنایع داخلی آلمان نمود .

کاهش وابستگی وارداتی کالاهای آلمانی، دگرگونی در ساخت اجتماعی و عادات مصرفی و سفره غذایی بسیار قانعانه مردم آلمان را از جمله دلایل موفقیت سیاست های اقتصادی این دوره دانسته اند.  

کشورهای دیگری همچون چین، هند در دوران گاندی، فرانسه پس از پایان جنگ جهانی دوم، را هم می توان نام برد که با خودباوری و اتکا به تولید داخلی و حمایت از آن زمینه رشد اقتصادی و بهبود شرایط کسب و کار در جغرافیای مکانی خود را فراهم کردند.

کره جنوبی

تولید ناخالص داخلی این کشور در سال 2014 به 1450 میلیارد دلار آمریکا رسید و در جایگاه 13 جهان قرار گرفت. این کشور طی ده های اخیر به عنوان یکی از کشورهای رو به رشد و پیشرو در شرق آسیا مورد توجه زیاد کارشناسان اقتصادی قرار داشته است؛ به نحوی که در این دوره به عنوان شاخص کشورهای در حال توسعه مورد اشاره قرار می گرفته است. کره جنوبی که پنجاه سال پیش از موزامبیک و بولیوی فقیرتر بود، هم اکنون جزء کشورهای پیشرفته جهان محسوب می شود و نرخ رشد متوسط 7 درصدی را طی نیم قرن تجربه کرده است. فرهنگ مصرف در این کشور نیز بسیار قابل توجه است. کره ای ها حساسیت و تعصب بالایی نسبت به کالاهای بومی خود دارند؛ به نحوی که به سادگی حاضر نمی شوند کالاهای خارجی مشابه مصرف کنند، حتی گاهی با کیفیت بسیار بالاتر. به عنوان مثال به رغم اینکه خودروهایی از جمله محصولات تویوتا، مرسدس بنز، بی ام دبلیو و ... به نسبت خودروهای کره ای از کیفیت بالاتری برخوردارند، امثال اینگونه خودورهای خارجی به ندرت در خیابان های کره جنوبی به چشم می خورند )با وجود اینکه کره ای ها به طور متوسط درآمد لازم برای خرید برندهای مشهورتر خودرو را دارند(. حتی خودروهای تشریفات که در اغلب کشورهای جهان از نوع مرسدس بنز انتخاب می شوند در این کشور محصولات هیوندایی و کیاموتورز )بومی کره جنوبی( هستند.  

یکی از عواملی که باعث شد سامسونگ ، سامسونگ بشود ، حمایت مردم کره از محصولاتش بود ؛ زمانی که بهترین تلویزیون های سونی رنگی توی بازار بود ، کره ای ها تلویزیون های سیاه و سفید را که فقط سه سال عمر داشته  می خریدند. 

* در کتاب (نیکوکاران بدنام ) دکتر جانگ استاد کره ای الاصل دانشگاه کمبریج

دانش آموزان کره ای نام کسانی را که محصولات خارجی استفاده می کردند پای تخته سیاه می نوشتند و علامت میزدند : خائن به میهن )این موضوع در دورانی بود که کیفیت محصولات کره ای بسیار پایین بود(

انگلستان

این کشور، در قرن 16 میلادی یکی از نمونه های بارز حمایت ملی از تولیدات داخلی به حساب می آید. آن روزها بریتانیا را به عنوان مهد اقتصاد سرمایه داری جهان از حیث آزادی تجارت و مبادله ،تخصص گرایی و صنعتی شدن و پیگیری منافع شخصی و آزادی های فعالیت های اقتصادی و عدم مداخله ی دولت در اقتصاد می شناختند.با این وجود؛ انگلستان بدون توجه به قضاوت کشورهای دیگر در مورد سیاست های اتخاذی خود، با وضع تعرفه های بالای وارداتی بر محصولات کشاورزی، اجازه ی رقابت محصولات کشاورزی خارجی با تولیدات داخلی خود را نداد و از تقویت تولید داخلی حمایت کرد .درواقع انگلستان به نفع اقتصاد ملی و تولید داخلی خود از ابتدایی ترین اصول علم اقتصاد سرمایه داری عدول کرده، آن ها را با بی اعتنایی کنار گذاشت. زیرا واقعیت آن بود که علم اقتصاد سرمایه داری بسیاری از پیچیدگی های فرهنگی-اجتماعی موجود در جوامع انسانی را نادیده انگاشته یا با ثابت فرض کردن آنها، برنامه ریزان اقتصادی را دچار اشتباهات مهلکی می کند. مردم انگلستان نیز با تعصبی خاص به دنبال خرید کالاهای انگلیسی بودند. مردم انگلستان شکوفایی اقتصادی و رشد صنایع داخلی خود در دهه های بعد را تا حد زیادی مدیون حمایت همه جانبه و ملی از تولیدات انگلیسی در مقطع زمانی مذکور می دانند.

چین

1-دومین کشور پهناور جهان 

2-بزرگترین صادر کننده در بین 232 کشور جهان 

3-پرشتاب ترین کشور رشد اقتصادی در چند دهه اخیر 

4-     چهل سال پیش هر ند نفر جلوتر د رهر نوسان اقتصادی 

5-     60سال پیش چین در این وضعیت نبود

6-     1950نبض اقتصاد دنیا دست آمریکا بود

7-     دارای16 هزار تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی

8-    سال 1960-1950 اقتصاد جدید در چین یک میلیارد و 357میلیون 

9 - چین در سال 2013 دومین اقتصاد بزرگ تولید ناخالص -4/ 9تریلیون بر اساس ارزش دلار-

16000 تریلیون بر اساس قدرت برابری خرید 

نتیجه: 

حمایت از تولید،کار و سرمایه ملی، نسخه ای است که هم در شرق عالم جواب داده و هم در غرب شفابخشی خود را نشان داده است .

اما هر نسخه ای، هر اندازه هم که کارآمد باشد، شفا نخواهد داد مگر آن که بدان عمل شود. عمل به شعار «تولید ملی؛ حمایت از کار و سرمایه ایرانی» نه با سمینارها و پوسترها و مصاحبه ها، که با حمایت عملی از تولید و کار و سرمایه ملی محقق می شود .

 این روند سه ضلع دارد: مردم باید تا جایی که ممکن است کالای ایرانی مصرف کنند و تولید کنندگان نیز باید این خریدها را موهبتی بدانند که مردم متوجه آنان کرده اند و با ارتقای روزافزون کیفیت تولیدات شان، قدردان مشتریان ایرانی باشند که سرمایه شان را صرف خرید محصولات آنها کرده اند .

بدیهی است که اگر یک ایرانی ببیند که کالای ایرانی با کیفیت مطلوب و قیمت مناسب عرضه می شود، نه تنها آن را خریداری می کند بلکه بدان افتخار هم خواهد کرد .

دولت و نهادهای حاکمیتی هم باید هر گونه حمایت از تولید کنندگان داخلی مانند ارائه تسهیلات و یارانه و تغییر در سود های گمرکی و معافیت های مالیاتی را منوط به افزایش مستمر و مستند کیفیت تولیدات کنند. صرفاً در چنین صورتی است که اقتصاد ایران از جا بر می خیزد و در پیست رقابت جهانی قرار می گیرد.

4) حمایت از کالای ایرانی در بستر تاریخ

الف)حمایت از کالای ایرانی در بستر تاریخ  

حمایت از تولید ملی در سیره علما و دولتمردان مردمی ایران**

علما و مفاخر ایران به ویژه در دوران معاصر با پی بردن به فعالیت های استعماری دشمنان اسلام در زمینه اقتصادی ، اقدامات ارزشمندی را نسبت به تقویت اقتصاد داخلی و حمایت از تولید ملی و تحریم کالاهای خارجی انجام دادند و راه را بر روی نفوذ بیگانگان بستند که نمونه های فراوانی از این موارد در تاریخ ذکر شده است .

مخالفت علما با وابستگى اقتصاد ایران به بیگانگان

در آغاز مشروطیت، انگلستان و روسیه با سوء استفاده از ضعفِ اقتصادى دولت خواستند با دادن کمکهاى مالى نفوذ خود را محکم تر کنند; اما با این شرایط که پول با نظارت آنان مصرف شود و گمرگ شمال و جنوب و پستخانه و تلگرافخانه به ضمانت در نزد آن دو دولت باشد .

این پیشنهاد که مقدمه وابستگى و دست اندازى بیگانگان به اقتصاد ایران  بود با مخالفت شدید علما روبه رو شد.

از جمله علماى عراق به آیت الله شیخ محمد باقر بهاری همدانی ماموریت دادند به تمام سفارتخانه ها اعلام دارد که دولتهاى بیگانه حق استقراض به شاه را ندارند.

تاسیس بانک ملی

علماى ایران پیشنهاد کردند بانک ملى تشکیل شود و مردم تشویق شوند تا سرمایه هاى خود را به بانک تحویل داده و سهام دریافت بدارند .

علما و طلاب در این حرکت ملى براى مقابله با استقراض خارجى کتابهاى خود را فروختند .  

پس از قرار داد ننگین 1907 که ایران را به دو منطقه تحت نفوذ انگلیس و روسیه تقسیم می کرد ،یکی از راه های علما برای مقابله با نفوذ بیگانگان، حمایت از تولید ملی و تحریم کالاهای خارجی بود.

در اصفهان آیت الله آقا نجفى اصفهانی مردم را به خطرهاى این قرارداد ذلت بار هشدار داد و به مردم سفارش کرد: کالاهاى انگلیسى را نخرند و به جاى آن از تولیدهاى داخلى استفاده کنند. راهى که با موفقیت در زمان میرزاى شیرازى)ره( در مبارزه با کمپانى رژى و تحریم تنباکو تجربه شده بود.

علماى شیراز نیز خرید و فروش کالاهاى اروپایى را حرام اعلام کردند.

شرکت اسلامیه

*یکی دیگر از ابعاد مبازه علما با نفوذ اقتصادی و استعماری  بیگانگان ، تاسیس شرکت  اسلامیه برای  تولید کالاهاى داخلى بود.

شرکت اسلامیه در دوران  قاجار با هدف تأمین منسوجات مورد نیاز مردم ایران و مقابله با وابستگی به خارج ، با تلاش و حمایت اغلب بازرگانان و علمای اصفهان،کاشان و شیراز در فروردین 1278 شمسی تأسیس شد.

شرکت اسلامیه  با استقبال گسترده مردم در خرید سهام و محصولات خود مواجه شد و به تدریج شعبه هایی در بسیاری شهرها و خارج از ایران ایجاد کرد.

آخوند خراسانی )ره( در 1315 ق همراه با گروهی دیگر از مراجع تقلید

فتواهایی در تحریم کالاهای خارجی و حمایت از کالاهای داخلی صادر نمود و در تأیید «شرکت اسلامیه» ، علاوه بر خرید منسوجات آن، بر کتاب لباس التقوی )نوشته سید جمال الدین واعظ اصفهانی در دفاع از راه اندازی این شرکت که علمایی همچون سید کاظم یزدی، سید اسماعیل صدر عاملی، شربیانی ، میرزا محمد حسن مامقانی و ملا فتح الله اصفهانی بر آن مهر تایید زدند(  تقریظی نوشت« :بر مسلمان لازم است که لباس ذلت ]تولید خارج[ را از تن بیرون کنند و لباس عزت ]ساخت داخل[ را بپوشند.

 همچنین مظفرالدین شاه را به حمایت از این شرکت تحریض نمود.                     

ازدیگر تلاشهای علما ، عهدنامه سیزده تن از علمای اصفهان است که:  

قباله جات و احکام شرعیه باید روی کاغذ ایرانی نوشته شود وگرنه مهر نمی کنیم.

کفن اموات اگر غیر از کرباس و پارچه اردستانی یا دیگر پارچه های غیر ایرانی باشد، متعهد شده ایم بر آن میت، ما نماز نخوانیم.

حرام نمی دانیم لباس های غیر ایرانی را، اما ما ملتزم شده ایم حتی المقدور بعداز این تاریخ لباس خود را از منسوج ایرانی بنماییم.

آیت الله سید عبدالحسین لاری از علمای مبارز معاصر منش استادش آخوندهمدانی را چنین نقل می کند:

 )او از کلیّّه البسه ی بلاد کفر اجتناب می فرمود و قند و چای و دخانیات را استعمال نمی کرد.

*حضرت امام خمینی)ره( درباره شهید آیت الله سید حسن مدرس فرمود_:  

 در آن وقت لباس کرباس ایشان زبانزد بود؛ کرباسی که باید از خود ایران باشد می پوشید.

فرزند مرجع بزرگ حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی )ره( نقل می کند:

یکی از خصوصیات عملی آیت الله مرعشی نجفی این بوده که معظم له هیچ وقت از لباس های خارجی استفاده نکرده و این روش را مبارزه با استکبار می دانست و حتی موقعی که خیاط می خواست از دکمه خارجی برای لباس وی استفاده کند، آقا اجازه نداد و از قیطان به جای دکمه در لباسش استفاده می کرد.

امیرکبیر

میرزا تقی خان امیر کبیر به منظور بسط صنایع،سرمایه کافی در اختیار اهل فن گذاشت و کارخانجات شکر ریزی در ساری و ریسمان ریسی و چلوار بافی در تهران و حریر بافی در کاشان و سماور سازی و کالسکه سازی در اصفهان و تهران تاسیس کرد .  

در پرتو حمایت و هدایت امیر رشته هایی از صنایع دستی در راه تحولات اساسی افتادند.چنانکه شال های کرمانی معروف به شال امیری به چنان نفاستی از بافت و از لحاظ جنس رسید که از شال های کشمیری پیش افتاد و شال جوغان پشمین مازندران که به دستور امیر بجای ماهوت خارجی به لباس سربازان اختصاص یافت تولید وسیع و با ارزشی پیدا نمود .

*در اکثر کشورهای پیشرفته از لحاظ اقتصادی تعصب نسبت به کالاهای ساخت داخل به عنوان یک ارزش ملی تلقی می شود و این موضوع به عنوان یک فرهنگ عمومی نهادینه شده است.

 مردم برخی از این کشورها در مواقعی حتی به صورت خودخواسته و در اثر نهادینه شدن فرهنگ مطلوب در این زمینه حاضرند حتی هزینه های بیشتری را هم بپردازند تا کالاهای ساخت کشور خودشان را در سبد خریدهایشان قرار دهند.

* برای امنیت ملی باید خون داد و برای امنیت اقتصادی باید پول داد